Michael Collins (Ierse leier)

Michael Collins (Iere: Mícheál Ó Coileáin; 16 Oktober 1890 – 22 Augustus 1922) was 'n Ierse revolusionêr, soldaat en politikus wat 'n leidende figuur in die vroeë 20ste eeuse stryd vir Ierse onafhanklikheid was. Tydens die Vryheidsoorlog was hy Direkteur van Intelligensie van die Ierse Republikeinse Leër (IRA) en 'n regeringsminister van die selfverklaarde Ierse Republiek. Hy was toe Voorsitter van die Voorlopige Regering van die Ierse Vrystaat vanaf Januarie 1922 en opperbevelvoerder van die Nasionale Weermag van Julie tot sy dood in 'n hinderlaag in Augustus 1922, tydens die Ierse Burgeroorlog.

Collins is gebore in Woodfield, County Cork, die jongste van agt kinders. Hy het in 1906 na Londen verhuis om 'n klerk in die Poskantoor Spaarbank by Blythe House te word. Hy was 'n lid van die London GAA, waardeur hy geassosieer word met die Ierse Republikeinse Broederskap en die Gaelic League. Hy het in Januarie 1916 na Ierland teruggekeer en in die Paasopstand geveg. Hy is gevange geneem en as krygsgevangene in die Frongoch-interneringskamp aangehou, maar hy is in Desember 1916 vrygelaat.

Collins het daarna deur die geledere van die Irish Volunteers en Sinn Féin gestyg. Hy is in Desember 1918 as LP vir South Cork verkies. Sinn Féin se verkose lede (later bekend as TD's) het in Januarie 1919 'n Ierse parlement, die First Dáil, gevorm en die onafhanklikheid van die Ierse Republiek verklaar. Collins is as minister van finansies aangestel. In die daaropvolgende Vryheidsoorlog was hy Direkteur van Organisasie en Adjudant-generaal vir die Ierse Vrywilligers, en Direkteur van Intelligensie van die IRA. Hy het bekendheid verwerf as 'n guerrilla-oorlogvoeringstrateeg, wat baie suksesvolle aanvalle op Britse magte saam met 'die Squad' beplan het, soos die "Bloede Sondag"-sluipmoorde op belangrike Britse intelligensie-agente in November 1920.

Ná die wapenstilstand van Julie 1921 was Collins een van vyf gevolmagtigdes wat op versoek van Éamon de Valera deur die Dáil-kabinet gestuur is om vredesvoorwaardes in Londen te beding. Die gevolglike Anglo-Ierse Verdrag, wat in Desember 1921 onderteken is, sou die Ierse Vrystaat tot stand bring, maar was afhanklik van 'n eed van getrouheid aan die Kroon. Dit was die klousule in die verdrag wat de Valera en ander republikeinse leiers die moeilikste gevind het om te aanvaar. Collins het die verdrag beskou as 'die vryheid om vryheid te bereik' en het gehelp om 'n meerderheid van die Dáil te oorreed om die verdrag te bekragtig. 'n Voorlopige regering is vroeg in 1922 onder sy voorsitterskap gevorm. Gedurende hierdie tyd het hy in die geheim steun verleen vir 'n IRA-offensief in Noord-Ierland. Dit is gou ontwrig deur die Ierse Burgeroorlog, waarin Collins opperbevelvoerder van die Nasionale Weermag was. Hy is in Augustus 1922 in 'n hinderlaag deur anti-Verdrag magte geskiet en doodgemaak.